Bel fıtığı, en sık görülen omurga hastalıklarından biridir ve yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiler. Günümüzde milyonlarca insan bel ağrısı nedeniyle doktora başvurmakta ve bu ağrıların en önemli nedenlerinden biri bel fıtığıdır. Yapılan bilimsel çalışmalar, bel fıtığının yalnızca omurlar arasındaki diskin yapısal bozulmasından ibaret olmadığını, aynı zamanda kas fonksiyonlarını da etkilediğini ortaya koymaktadır.
Yakın zamanda yayımlanan bir vaka-kontrol çalışması bel fıtığı hastaları ile sağlıklı bireylerin kas fonksiyonlarını karşılaştırarak önemli bulgulara ulaşmıştır.
Bel Fıtığı Nedir?
Bel fıtığı, omurlar arasındaki disklerin dış kısmının yırtılması ve iç kısımdaki jel kıvamındaki yapının dışarı taşmasıyla oluşur. Bu durum sinir köklerine baskı yaparak:
- Şiddetli bel ağrısı
- Bacaklara yayılan siyatik tarzı ağrı
- Uyuşma ve güçsüzlük
gibi belirtilere yol açabilir.
Araştırmada İncelenen Kaslar
Bel fıtığı hastalarında, omurganın stabilitesinden sorumlu iki önemli kas grubu dikkatle incelenmiştir:
- Lumbar Multifidus (LM): Omurganın arkasında yer alan ve stabilite sağlayan derin sırt kası.
- Transversus Abdominis (TrA): Karın bölgesinde bulunan, gövdeyi sabitleyen ve bel omurlarına destek olan kas.
Çalışmada bel fıtığı olan hastalar ile sağlıklı bireyler karşılaştırıldığında şu sonuçlar elde edilmiştir:
- Lumbar multifidus kası bel fıtığı hastalarında daha hızlı yorulmaktadır. Bu da omurga stabilitesinin bozulmasına yol açabilir.
- Transversus abdominis kasının aktivasyonu bel fıtığı hastalarında zayıf bulunmuştur. Yani karın bölgesi desteği azalmakta ve belin yükü artmaktadır .
Ağrı ve Fonksiyonel Etkiler
Bel fıtığı hastaları çalışmada orta şiddette ağrı ve hafif fonksiyonel kısıtlılık göstermiştir. Özellikle Oswestry disabilite indeksi gibi fonksiyonel testler, bu bireylerin günlük yaşam aktivitelerinde zorlandığını ortaya koymuştur.
Ayrıca, bel fıtığı olan hastalarda sadece fiziksel değil, psikososyal faktörler de önemlidir. Depresyon, anksiyete ve motivasyon düşüklüğü kas fonksiyon bozukluklarını daha da kötüleştirebilir.
Rehabilitasyonda Kas Egzersizlerinin Önemi
Araştırmanın en önemli sonucu, bel fıtığının yalnızca disk kaynaklı bir problem olmadığı, aynı zamanda kas fonksiyonlarının bozulmasıyla da ilişkili olduğudur. Bu nedenle tedavide sadece ilaçlar, istirahat veya cerrahiye odaklanmak yeterli değildir.
- Multifidus kasını güçlendiren egzersizler
- Transversus abdominis aktivasyonunu artıran core egzersizleri
bel fıtığı tedavisinde büyük önem taşır. Bu egzersizler, omurga stabilitesini artırarak hem ağrıyı azaltabilir hem de yeniden fıtık gelişimini önleyebilir.
Bel fıtığı, toplumda en sık görülen bel ağrısı nedenlerinden biridir. Ancak bu hastalık sadece yapısal bir sorun değil; kas fonksiyonlarının zayıflamasıyla da yakından ilişkilidir. Yapılan bilimsel çalışmalar, bel fıtığı hastalarında multifidus kasının daha çabuk yorulduğunu ve transversus abdominis kasının yeterince aktif olmadığını ortaya koymaktadır .
Bu nedenle bel fıtığı tedavisinde sadece ağrıyı geçirmek değil, aynı zamanda kasları yeniden eğitmek ve güçlendirmek de kritik öneme sahiptir. Düzenli egzersiz, doğru fizik tedavi programları ve gerektiğinde cerrahi müdahale ile hastaların yaşam kalitesi belirgin şekilde artabilir.
